آشنایی کامل با سابمیت مقاله در مجله های علمی

پذیرش و چاپ مقاله در مجله های علمی معتبر، هدف نهایی همه پژوهشگران است.

باید بدانید که بدون چاپ مقاله، کشفیات برجسته و بی‌نظیر هیچ اعتباری در دنیای علمی نخواهند داشت. 

البته نگارش مقاله برای بسیاری از پژوهشگران، به خصوص کسانی که تازه‌کار هستند، یک فرآیند چالش‌برانگیز و زمان‌بر است. شاید فکر کنید که نگارش مقاله پایان کار است؛ باید بگوییم که اینطور نیست!

پس از اتمام مقاله و ویرایش آن، وارد مراحل چاپ و اکسپت مقاله می شوید. می توان گفت که طی کردن این مراحل برای تازه کاران، سخت تر از نوشتن خود مقاله است.

برای اینکه پژوهشگران بتوانند مقالات خود را در مجلات معتبر منتشر کنند، باید با اصطلاحات علمی مربوط به مجله، نحوه انتخاب مناسب ژورنال، فرآیند ارسال و بازبینی مقاله و... آشنا باشند. به همین دلیل، در ادامه نکات کلیدی مربوط به ارسال و پذیرش مقاله را کامل کامل برایتان توضیح می دهیم.

با ما همراه باشید.

توضیح اصطلاحات علمی مربوط به فرآیند سابمیت و چاپ مقاله 

ضریب تأثیر یا "Impact Factor" 

اعتبار یک مجله بستگی به تمام استنادها و مدرک هایی دارد که به مقالات آن داده می‌شوند. هر چه تعداد استنادات و مدارک مقالات یک ژورنال بیشتر باشد، اعتبار و رتبه آن ژورنال نیز بیشتر خواهد بود. برای نمایش کلیت استنادها به یک مجله، از معیاری به نام "ضریب تأثیر" یا به اختصار "IF" استفاده می‌شود. 

ضریب تأثیر، برای نخستین بار توسط مؤسسه تامسون رویترز معرفی شد و به صورت میانگین تعداد دفعات رفرنس دهی به مقالات یک مجله در طی دو الی پنج سال گذشته محاسبه می‌شود.

این ضرایب به ترتیب، ضریب تأثیر دو ساله و ضریب تأثیر پنج ساله نامیده می‌شوند.

شاخص SJR 

سایت اسکوپوس (SCOPUS) همانند مؤسسه تامسون رویترز، معیاری برای ارزیابی مجلات ارائه کرده است. این معیار را شاخص  SJR می‌نامند که مخفف عبارت "SCImago Journal Rank" است. واقعیت این است که مفهوم شاخص SJR به ضریب تأثیر (IF) شباهت دارد؛ با این تفاوت که در محاسبه ضریب تأثیر، تمام استنادات با ارزش یکسان در نظر گرفته می‌شوند. در حالی که در شاخص SJR، علاوه بر تعداد استنادات، به رتبه مجله‌ای که مقالات استناد دهنده در آن به چاپ رسیده‌اند نیز توجه می‌شود. این شاخص، با استفاده از اطلاعات از سایت اسکوپوس و پایگاه داده‌های الزویر (Elsevier)، محاسبه می‌شود.

امتیاز چارک یا "Quartile Score" 

استفاده از امتیاز چارک یا "Quartile Score" یک روش دیگر است که توسط اسکوپوس برای رتبه‌بندی مجلات ارائه شده است. در این روش، مجلات بر اساس  موقعیت قرارگیری‌شان در چهار دسته Q1، Q2، Q3 و Q4 رتبه‌بندی می‌شوند. مجلات Q1 به عنوان معتبرترین مجلات شناخته می‌شوند. 

H-Index

یک شاخص علمی دیگر برای سنجش بهره‌وری و تأثیرگذاری دانشمندان و پژوهشگران  شاخص H-Index  است. این شاخص در سال ۲۰۰۵ میلادی توسط جرج هیرش (Jorge E. Hirsch) به جهان معرفی شد. 

ISSN مجله 

ISSN که مخفف Number International Standard Serial است، به شماره سریال استاندارد بین‌المللی معروف است.

در زبان فارسی به آن شاپا نیز می‌گویند. ISSN  یک شماره هشت رقمی خاص است که برای شناسایی نشریات چاپی یا الکترونیکی به‌کار می‌رود. معمولاً کتابخانه‌های ملی کشورهای مختلف مسئول تعیین کدهای ISSN هستند و مرکز سازماندهی آن‌ها در پاریس واقع شده است. با استفاده از ISSN، می‌توانید به راحتی هر نشریه را شناسایی و تمام مقالات و مطالب مهمش را دنبال کنید. 

انواع مجلات علمی

1) مجلات ISI

مجلات ISI، مجلاتی خارق‌العاده هستند که بر اساس سیستمی به نام ضریب تأثیر (JCR) دسته‌بندی می‌شوند. این سیستم توسط موسسه اطلاعات علمی (ISI)  تهیه شده وهر ساله لیستی از مجلات علمی معتبر را منتشر می‌کند.

یوجین گارفیلد بنیانگذار این مؤسسه است.

وی با هدف ارزیابی اعتبار انتشارات علمی دست به ایجاد ISIمی‌زند.

 پس از درگذشت او در سال ۱۹۲۲، مؤسسه ISI  به مؤسسه تامسون فروخته شد و نام آن به  (تامسون ISI) تغییر یافت. اما با خرید شرکت رویترز توسط تامسون، نام مؤسسه به تامسون رویترز تغییر می‌کند و درحال حاضر مؤسسه اطلاعات علمی (ISI) بخشی از آن است.

مجلات ISI به دو دسته تقسیم می‌شوند: مجلات دارای ضریب تأثیر (JCR) و مجلات بدون ضریب تأثیر (ISI Listed) 

مجلات JCR که به عنوان مجلات درجه A شناخته می‌شوند، ضریب تأثیر بالا و جایگاه برجسته‌ای در جامعه علمی دارند. اما مجلات ISI Listed جزو مجلات درجه B قرار می‌گیرند .

برای اینکه مطمئن شوید که مجله ای  ISI است، به سایت clarivate مراجعه کنید و ISSN یا عنوان مجله موردنظرتان را در قسمت جستجو وارد کنید. این راهنمای ساده به شما کمک می‌کند تا از اعتبار آن مجله اطمینان حاصل کنید. 

2) مجلات اسکوپوس یا SCOPUS 

یکی از نمایه‌ها و معیار سنجش استنادی معتبر و شناخته‌شده در دنیای علم، اسکوپوس است! 

این پایگاه علمی، یکی از محصولات ناشر معروف  Elsevier  است! 

اسکوپوس با استفاده از شاخص SJR، مجلات را سنجیده و ارزیابی می‌کند؛ همچنین دامنه گسترده‌ای از علوم از جمله علوم زیستی، فیزیک، شیمی، و علوم اجتماعی را در بر می گیرد.  

مجلات چارک ۱ و ۲ اسکپوس جزو  مجلات درجه A  هستند، در حالی که مجلات چارک ۳ و ۴ در دسته مجلات درجه B قرار می‌گیرند.

برای دسترسی به فهرست مجلات اسکوپوس، به وبسایت scimagojr بروید و نام یا ISSN مجله مورد نظر را در قسمت جستجو وارد کنید.

3) مجلات ISC - Islamic World Science Citatio 

مجلات ISC، مجلاتی هستند که توسط پایگاه استنادی علوم جهان اسلام براساس معیارهای علمی اسلامی مورد سنجش قرار می‌گیرند .

بعد از تامسون و اسکوپوس، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام به عنوان سومین پایگاه معتبر برای سنجش عملکرد پژوهشی کشورها شناخته می‌شود.

4) مجلات پاپمد PUPMED

PUBMED به شما امکان دسترسی به چندین پایگاه داده اصلی ، برای جستجوی مقالات منتشر شده در زمینه‌های پزشکی، پیراپزشکی و رشته‌های مرتبط می‌دهد.  بزرگ‌ترین زیرمجموعه پاپمد مدلاین است.

مجلات PUBMED عمدتاً به عنوان مجلات درجه A دسته‌بندی می‌شوند و ارزش بسیار بالایی دارند

5) مجلات اینترنشنال

مجلات علمی-پژوهشی خارجی یا همان "مجلات اینترنشنال"، مجلاتی جدید النشر هستند که هنوز نتوانسته‌اند رتبه‌بندی لازم برای قرارگیری در پایگاه‌های ISI و Scopus را به دست آورند. این مجلات در دسته‌بندی مجلات درجه D قرار می‌گیرند.

6) مجلات علمی-پژوهشی داخلی

مجلات علمی-پژوهشی داخلی  تفاوت چندانی با مجلات خارجی ندارند؛ تنها تفاوتشان این است که در زبان فارسی منتشر می‌شوند.

البته بعضی اوقات نویسندگان چکیده مقاله را به انگلیسی ترجمه می کنند.

لازم به ذکر است که بهتر است مقاله خود را با ترجمه انگلیسی در مجلات بین‌المللی با اعتبار بیشتر، منتشر کنید. شما می توانید برای چاپ مقاله خود از کمک های ریسرچمد استفاده کنید.

7) مجلات علمی-ترویجی داخلی

مجلات علمی-ترویجی داخلی مقالاتی هستند که به جای آزمایش و کشف موارد جدید، به ارائه اطلاعات و مطالب منتشر شده در یک حوزه خاص در یک بازه زمانی خاص می‌پردازند. این مقالات به ترکیب نتایج و استنتاج‌ها با تفسیر جدید می‌پردازند.